Ailə psixoterapiyası
Ailədə və ailə münasibətlərinin optimallaşdırmasında ailənin köməyi ilə pasiyentin müalicəsinə yönəlmiş psixoterapevtik konsultasiyaların və metodların kompleksidir.
Siqaret asılılığı - insan orqanizmi üçün ciddi fəsadlar yaradan çox yayılmış bir asılılıqdır. Digər asılılıqlardan daha çox rast gəlinir. Bu, siqaretin geniş yayılması və çox gənc yaşlarından asılılıq yarada bilməsi ilə bağlıdır. Siqaret asılılığı bütün dünyada sürətlə artmaqda davam edir. Beləliklə, siqaretin yaratdığı sağlamlıq problemləri də artır. Hər il 7 milyon insan siqaretdən ölür. Siqaret asılılığı (nikotin asılılığı) bütün dünyada ən geniş yayılmış zərərli vərdişlərdən biridir. Bu, sadəcə pis vərdiş deyil, beynin kimyəvi asılılıq vəziyyətidir. Nikotin beyində dopamin ifrazını artıraraq müvəqqəti rahatlıq yaradır, lakin uzunmüddətli dövrdə ciddi sağlamlıq problemlərinə səbəb olur.
Siqaretdən asılılığın səbəbləri
Siqaretdən asılılıq bir çox müxtəlif psixoloji səbəblərdən asılıdır. Siqaret aludəçiliyinin səbəblərindən biri də siqaretin gün ərzində yaşanan stresli vəziyyətlərdən və çətinliklərdən qaçmaq kimi qəbul edilməsidir. Siqaretə aludə olan insanlar hesab edirlər ki, siqaret onların narahatlığını aradan qaldırır və rahatlıq verir. Bu rahatlıq hissi müəyyən mənada doğrudur, çünki siqaret çəkən zaman siqaretin tərkibindəki nikotin beyində serotoninin ifrazını tətikləyir. Bu maddə beynin qısa müddət ərzində rahatlıq hiss etməsinə səbəb olur, lakin bu, yalançı bir rahatlamadır. Siqaret çəkmək heç bir problemi həll etmir. Stress və sıxıntı yaradan şeylər hələ də var.
Nikotinin ani rahatlama təmin etdiyi üçün siqaret çəkənlər siqaretə onları sıxıntılarından xilas edən yaxın dost kimi baxmağa başlayırlar. Bu düşüncələrlə siqaretin təmin etdiyi qaçışa da aludə olurlar.
Özünə inamın olmaması da siqaret aludəçiliyinə səbəb olan amildir. Bu asılılıq özünə inamsızlıqdan qaynaqlanır və yeniyetməlik dövründə başlayır. Həmyaşıdlarından kənarda qalmaq istəməyən və siqaret çəkməyin onları daha soyuqqanlı və daha yetkin göstərəcəyinə inanan insanlar çox vaxt yeniyetməlik dövründə siqaret çəkməyə başlayırlar.
Psixoloji asılılığın əlamətləri
- Siqareti buraxmaq istədiyi halda alınmaması
- Siqaret çəkmədikdə əsəbilik, narahatlıq, diqqət dağınıqlığı.
- Hər hansı emosional vəziyyətdə siqaretə əl atmaq ehtiyacı
- Gündəlik fəaliyyətlərdə siqaretin ayrılmaz hissə olması
Siqaret asılılığı həm fiziki, həm də psixoloji xarakter daşıyır. Onu tərgitmək çətin olsa da, mümkündür və sağlam həyat üçün mütləqdir. Motivasiya, dəstək və düzgün metodlar sayəsində siqareti buraxmaq həyat keyfiyyətini və uzunömürlülüyü artırır.
Siqaretdən asılılığın yaratdığı problemlər
Siqaret aludəliyi çox ciddi sağlamlıq problemlərinə səbəb olur.
- Ağciyər çatışmazlığı
- Ürək-damar xəstəlikləri
- Qastrit, xora
- Hamiləlik dövründə siqaret çəkmə nəticəsində körpədə inkişaf pozğunluqları və vaxtından əvvəl doğuş riski
- Damar tıxanıxlığı səbəbindən insult riski
- Dişlərin sararması və pis qoxu
- Xərçəng
Siqaretdən asılılığın müalicə üsulları
Siqaret aludəliyi müalicə edilə bilən psixoloji xəstəlikdir. Ancaq bunun sağalması üçün narkoman müalicə prosesinə qətiyyətlə başlamalı və bu qətiyyətini həm müalicə zamanı, həm də müalicədən sonra saxlamalıdır. Siqareti atmaq narkomanlar üçün çox çətin olsa da, yalnız bir istifadə ilə yenidən başlamaq mümkündür. Siqaretdən asılılığın müalicəsində istifadə olunan üsullardan biri də dərmanlardır. Bu müalicədə aludəçiyə çəkilmə əlamətlərini yüngülləşdirən və siqaret çəkmə istəyini azaldan dərmanlar verilir. Siqaretdən asılılığın müalicəsində psixoterapiya tez-tez istifadə olunur. Nümunələrə ikrahın induksiyası, istirahət üsulları, koqnitiv davranış terapiyaları və mənəvi təlim daxildir. Siqaret asılılığından yaranan sağlamlıq problemlərinin müalicəsi siqaret asılılığının müalicəsi ilə birlikdə həyata keçirilməlidir. Siqaret aludəliyi digər müalicə üsulları ilə birlikdə müalicə olunmazsa, xəstə sağalmazdan əvvəl də siqaret çəkməyə davam edə bilər və hətta sağlamlıq problemi aradan qaldırıldıqdan sonra siqaret çəkməyə davam edə bilər. Siqaret asılılığı müxtəlif üsullarla müalicə edilə bilər. Bununla belə, fərd çox qətiyyətli və sabitliyini pozmadan müalicə prosesini keçməyə hazır olmalıdır. Əks təqdirdə, müalicənin təsirli olacağı ehtimalı azdır və adam siqaretə qayıdacaq. Müalicədən sonra bir siqaret belə residivə səbəb olmaq üçün kifayətdir.
Biorezonans siqaretdən imtina və dəstəkləyici psixoterapiya siqaret asılılığının müalicəsində istifadə edilən üsullardan bəziləridir. Koqnitiv-davranışçı terapiya, ikrah üsulları, istirahət üsulları və mənəvi təlim siqaret asılılığının müalicəsində istifadə edilən psixoterapiya üsullarından bəziləridir.
Ailədə və ailə münasibətlərinin optimallaşdırmasında ailənin köməyi ilə pasiyentin müalicəsinə yönəlmiş psixoterapevtik konsultasiyaların və metodların kompleksidir.
Art-terapiya və ya təsviri sənət terapiyası musiqi, rəsm, hərəkət-rəqs, ədəbiyyat kimi sənət növləriylə həyata keçirilən terapiya növüdür.
Müxtəlif həyat vəziyyətləri, personajlar, əşyalar və heyvanlar olan şəkillərdir
Psixologiyanın çoxsaylı sahələrindən biri olub ən çox öyrənilən ixtisas sahəsidir. Psixologiyanın bu qolu, prenatal dövürdən yetkinlik yaşına qədər olan müddətdə zehnin inkişafı və davranışları öyrənir.
Düşüncələri, inancları və davranışları bir-birinə bağlamağa yönəlmiş psixoloji müalicə formasıdır.
Direktor
Uşaq ve yeniyetmələr üzrə psixoloq