Parkinson xəstəliyi

 

    Parkinson xəstəliyi - mərkəzi sinir sistemində    hərəkətə  və əhvala  təsir edən  dopamin neyronlarının dağılıb məhv olması ilə inkişaf edir.Ən çox bilinən əlaməti hərəkət pozulmasıdır. Üç əsas əlamətdə -1)titrəmə, 2)əzələlərdə gərginlik və 3)nəzarətinin pozulması, yavaşlama və ya donmadır.Duruşun  pozulması tarazlığın itməsinə gətirib çıxarır. Pankinson xəstələrinin 85%'ində titrəmə-ən çox əllərdə müşahidə edilən, eyni zamanda qolları, ayaqları, baş və səs tellərinə təsir edən, qeyri-iradi və idarəolunmaz əsmə və ya titrəmə hərəkətləri-rast gəlinir. Titrəmə olmadığı zaman diaqnoz qoymaq çətinləşir. Maska üz, önə əyik duruş, göz qırpmanın azalması, qolların sallanmasının çətinləşməsi (gərgin olur) başlanğıc dönəmin tablosunu tamamlayır. Başlanğıc gücsüzlük və yorğunluq, ağrı və narahatlıq hissi də ola bilər. Ayaqları sürüyərək və qısa addımlarla xarakterik yeriş və bütün bədəni ilə birlikdə dönmə Pankinson xəstəliyinin əsas əlamətlərindən biridir. Başın bükülməsi, gövdənin əyilməsi və yuxarıdaki əlamətlər motor əlamətlərdir.Parkinson xəstəliyi adətən 65 yaşında baş verir, lakin bəzi insanlarda 45 yaşından əvvəl də bu diaqnoz qoyula bilər.Müasir tibb hələ də bu xəstəliyi müalicə edə bilmir.Lakin dərmanlar, cərrahi müalicə üsulları və həyat tərzi dəyişiklikləri Parkinson xəstəliyinin gedişatını ləngidə  və əhəmiyyətli dərəcədə  yaxşılaşdırmağa kömək edə bilər. Parkinson xəstəliyi əlavə olaraq vegetativ pozğunluqlara və maddələr mübadiləsinin pozulmasına da səbəb olur. Nəticə tükənmə  və ya piylənmə ola bilər. Sekretor pozğunluqlar dərinin, xüsusən də üzün yağlanması, tüpürcək ifrazının artması və həddindən artıq tərləmə ilə özünü göstərir.Parkinson xəstəliyində psixi pozuntular həm xəstəliyin özündən, həm də parkinson əleyhinə dərmanlardan qaynaqlana bilər.  Xəstələr təşəbbüskar, letargik ,zəhlətökən və eyni sualları təkrar etməyə meyilli olurlar. Nevrologiyada ən geniş yayılmış yanaşma Parkinson xəstəliyinin ilk əlamətlərinin aşkar edildiyi vaxtda xəstənin yaşına əsaslanır. Bu məlumatlara əsasən aşağıdakılar fərqləndirilir:
 - yetkinlik yaşına çatmayan parkinsonizm
 - erkən başlanğıc ilə patoloji
-  gec başlayan xəstəlik.
 Parkinson xəstəliyinin təsnifatına alternativ yanaşma xəstələrin yuxarı və aşağı ətraflarının hərəkətlərinin kinematikasının dəyişmə modelinə əsaslanır. Bu zaman parkinsonizm sindromları titrəyici, titrəyici-rigid, sərt-tremor, akinetik-rigid və qarışıq sindromlara bölünür. Başlanğıc gücsüzlük və yorğunluq, ağrı və narahatlıq hissi də ola bilər. Ayaqları sürüyərək və qısa addımlarla xarakterik yeriş və bütün bədəni ilə birlikdə dönmə PH'ın vacib əlamətlərindəndir. Başın bükülməsi, gövdənin əyilməsi və yuxarıdaki əlamətlər motor əlamətlərdir.Ümumi simptomlar titrəmə, əzələ sərtliyi, hərəkətin yavaşlığı və duruşdakı dəyişiklikləri əhatə edə bilər, lakin Parkinson xəstəliyiniz olub-olmadığını təsdiqləmək üçün vaxt tələb oluna bilər.Müasir tibb hələ də bu xəstəliyi müalicə edə bilmir, lakin mövcud konservativ və cərrahi müalicə üsulları xəstələrin həyat keyfiyyətini əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşdıra və xəstəliyin gedişatını ləngidə bilər.Parkinson xəstəliyi adını fransız nevroloq Jean Charcot-a borcludur. O, bunu ingilis həkimi və "Titrəmə  iflici haqqında esse"nin müəllifi Ceyms Parkinsonun şərəfinə adlandırmağı təklif edib.Parkinson xəstəliyində əl yazısı zamanı düz  xətlərin olması lazım olan yerlərdə əyri,dalğavari yazılar ortaya çıxır. Xəstə saatlarla hərəkətsiz qalaraq dona bilir. Ümumi sərtlik xarakterikdir. Aktiv hərəkətlər müəyyən gecikmədən sonra baş verir, onların tempi yavaşlayır.Xəstə kiçik addımlarla, ayaqları bir-birinə paralel olaraq yeriyir - kukla yerişi. Üzdə  baxışlar donub, göz qırpması nadirdir. Təbəssüm və ya ağlayan mimikalar  gec görünür və yavaş-yavaş yox olur.Nitq ifadəlilikdən məhrumdur, monotondur və solmağa meyllidir. Parkinson xəstəliyinə xas olan hərəkət diapazonunun azalması nəticəsində əl yazısı kiçik olur.Gəzərkən qollar adi süpürmə hərəkətləri etmir, bədənə sıxılmış vəziyyətdə qalırlar .Yuxarı baxanda alında qırış əmələ gəlmir. Xəstə eyni anda bir neçə hədəf hərəkəti yerinə yetirə bilmir. Bütün hərəkətlər avtomatik olanlara bənzəyir .Müəyyən əzələ qruplarında sərtliyin üstünlüyü xarakterik yalvaran pozanın-“maneken pozası” da deyilir,formalaşmasına gətirib çıxarır: xəstə əyilir, başı irəli əyilir, qollar əyilir. dirsəklər bədənə sıxılmış,ayaqları,omba və dizləri də bir az əyilmişdir. Əlin, başın və dairəvi hərəkətlərin passiv əyilmə-uzatılması ilə bir növ, addım-addım əzələ gərginliyi hiss edə bilərsiniz - "dişli çarx simptomu.Qeyri sabitlik xəstəliyin sonrakı mərhələlərində inkişaf edir.Xəstə həm istirahət ətalətini, həm də hərəkət ətalətini aradan qaldırmaqda çətinlik çəkir. Xəstənin hərəkətə başlaması çətindir, bir dəfə başlasa, dayandırmaq çətindir. İrəliləmə  hadisələri baş verir. Əzalar irəli, yan və ya geriyə doğru hərəkət etməyə başlayanda, bədənin adətən ayaqların qabağında olduğu görünür, bunun nəticəsində ağırlıq mərkəzinin mövqeyi pozulur. İnsan sabitliyini itirir və yıxılır.Parkinson xəstəliyi mərkəzi sinir sisteminin yavaş inkişaf edən patologiyasının adıdır. Xəstəliyin əsas əlamətlərinə hərəkət pozğunluğu, əzələ sərtliyi (tonusun artması), istirahət zamanı titrəmə daxildir.Patologiyanın daşıyıcıları yalnız vegetativ deyil, həm də affektiv pozuntuları yaşayırlar. Nevroloqlar xəstələrə Parkinson xəstəliyi - və parkinsonizm sindromu diaqnozu qoyurlar.

 

Xidmətlər

Xidmətlərimizdən faydalanın

Ailə psixoterapiyası

Ailədə və ailə münasibətlərinin optimallaşdırmasında ailənin köməyi ilə pasiyentin müalicəsinə yönəlmiş psixoterapevtik konsultasiyaların və metodların kompleksidir.

ART terapiya

Art-terapiya və ya təsviri sənət terapiyası musiqi, rəsm, hərəkət-rəqs, ədəbiyyat kimi sənət növləriylə həyata keçirilən terapiya növüdür.

MAK (Metaforik Assosiativ Kartlar)

Müxtəlif həyat vəziyyətləri, personajlar, əşyalar və heyvanlar olan şəkillərdir

Uşaq Psixologiyası

Psixologiyanın çoxsaylı sahələrindən biri olub ən çox öyrənilən ixtisas sahəsidir. Psixologiyanın bu qolu, prenatal dövürdən yetkinlik yaşına qədər olan müddətdə zehnin inkişafı və davranışları öyrənir.

Koqnitiv Bihevioral Terapiya (CBT)

Düşüncələri, inancları və davranışları bir-birinə bağlamağa yönəlmiş psixoloji müalicə formasıdır.

Komandamız

Profesional psixoloqlarımızla tanış olun

Direktor

Mədinə Yolçiyeva

Uşaq ve yeniyetmələr üzrə psixoloq

Şahnaz Sultanlı

Ailə danışmanı

Xatirə İbrahimova

Uşaq və yeniyetmələr üzrə psixoloq

Nigar Muradova

Zəng edin

(+99450) 227 04 40

Email

info@epm.az

Ünvan

Nizami küçəsi 48 (Central Baku restoranı ilə üzbəüz)